Το Πρόγραμμα Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης "ΨΥΧΑΡΓΩΣ" είναι ένα Εθνικό Σχέδιο για την αλλαγή του τρόπου παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με μετάθεση του κέντρου βάρους από την παρεχόμενη ασυλικού τύπου περίθαλψη, όπως συνέβαινε, στην κοινοτική φροντίδα. Η παροχή υπηρεσιών σε άτομα με ψυχικές διαταραχές εντός της κοινότητας, χωρίς να τους απομακρύνει από το φυσικό και κοινωνικό τους περιβάλλον και με την ενεργή συμμετοχή της κοινότητας αποτελεί επιδιωκόμενο στόχο.
Στη Χίο λειτουργεί ο Ξενώνας "Οίκος Αγάπης", για ενήλικες με ψυχικές διαταραχές και σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Βρίσκεται στο Νεχώρι, Χίου και τα τηλέφωνα είναι: 2271032897, 2271032896.
ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΣ ΞΕΝΩΝΑΣ ΧΙΟΥ «ΟΙΚΟΣ ΑΓΑΠΗΣ»
Ο Ψυχιατρικός Ξενώνας ξεκίνησε τη λειτουργία του το Σεπτέμβριο του 2000 και είναι μία έξω-νοσοκομειακή δομή προστατευμένης στέγασης, ένας ενδιάμεσος σταθμός στη διαδικασία μετάβασης από το άσυλο στην αυτόνομη ζωή στην κοινότητα. Είναι δομή ανοιχτού τύπου, μακράς διάρκειας παραμονής, με μέσο βαθμό υποστήριξης, όπου οι φιλοξενούμενοι παραμένουν για το χρόνο που ενδείκνυται και μπορούν να κινούνται ελεύθερα εντός και εκτός της δομής, με δική τους ευθύνη και πάντα σεβόμενοι τη λειτουργία της. Το κύριο βάρος δίνεται στην κοινωνικού τύπου φροντίδα με περιορισμένα ιατρικά ή νοσηλευτικά – κατά τη νοσοκομειακή έννοια – χαρακτηριστικά, και στην υποστήριξη των φιλοξενούμενων στην καθημερινή τους πορεία, προς την κοινωνική ένταξη. Στον ξενώνα φιλοξενούνται άτομα με ψυχικές διαταραχές και σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα με στόχο την επίτευξη ικανοποιητικού βαθμού αυτόνομης λειτουργίας τους στην κοινότητα.
Η λειτουργία της δομής είναι ανοικτή στην κοινωνία, η δε διαμονή σε αυτή δεν έχει μόνιμο χαρακτήρα αλλά αποτελεί μέρος μίας μεταβατικής διαδικασίας που στοχεύει σε πιο αυτόνομη μορφή διαβίωσης.
Η δυναμικότητα του ξενώνα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δεκαπέντε άτομα, ηλικίας από 20 έως 50 ετών, τα οποία πρέπει να προέρχονται και από τα δύο φύλα. Στη δομή ΔΕΝ γίνονται δεκτά άτομα με αλκοολισμό, έντονο αυτοκτονικό ιδεασμό, και γενικά ασθενείς με συμπτωματολογία για την οποία απαιτείται παραμονή σε νοσηλευτικό ίδρυμα ή σε δομή με υψηλό βαθμό υποστήριξης (βίαιη και επιθετική συμπεριφορά, ψυχοκινητική διέγερση ή ανησυχία, έντονη κοινωνική απόσυρση).
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΝΤΑΞΗΣ
Η ένταξη των ατόμων που φιλοξενούνται στον ξενώνα γίνεται πάντα με βάση τις ισχύουσες εγκυκλίους με θέμα «Διαδικασία μετάβασης ψυχικά ασθενών σε μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης» και πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του ασθενή, σύμφωνα με την παρ. 2 άρθρο 9 Ν. 2716/99.
Η αίτηση του υποψήφιου φιλοξενούμενου μπορεί να γίνει, είτε μετά από πρωτοβουλία του ίδιου, ή μετά από παραπομπή, από Μονάδα Ψυχικής Υγείας και με τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντος Ψυχιάτρου ή της Θεραπευτικής Πολυκλαδικής Ομάδας. Την παραπομπή πρέπει να συνοδεύει έγγραφη έκθεση του παραπέμποντος (αιτία, συνολική εκτίμηση του παραπέμποντα, όσον αφορά τους στόχους σε σχέση με τον συγκεκριμένο ασθενή, προτεινόμενο χρονικό διάστημα παραμονής, δουλειά με την οικογένεια, κοινωνική εργασία κ.α).
Η αρχική επαφή του υποψήφιου φιλοξενούμενου γίνεται με τον/την Κοινωνική Λειτουργό. Στη συνάντηση αυτή, του γνωστοποιείται ο σκοπός, ο τρόπος λειτουργίας και οι παρεχόμενες υπηρεσίες της μονάδας, η διαδικασία αξιολόγησης της ενταξιμότητας του και η αναγκαιότητα συνεργασίας με τους θεράποντες και τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας και πρόνοιας με τις οποίες ο ενδιαφερόμενος συνεργάζεται ή συνεργάστηκε στο παρελθόν. Ακολούθως ζητείται εγγράφως η σύμφωνη γνώμη του για την εξέλιξη της διαδικασίας.
Η διαδικασία εκτίμησης γίνεται από κάθε ειδικότητα της Πολυκλαδικής Θεραπευτικής Ομάδας, ώστε να υπάρχει μια πολυδιάστατη αξιολόγηση της κατάστασης του υποψήφιου - ενοίκου για την ένταξη του στον Ξενώνα.
Στόχοι μονάδων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης
Ο ψυχιατρικός ξενώνας εντάσσεται στο πλαίσιο της τριτοβάθμιας περίθαλψης με πρωταρχικό σκοπό την ψυχοκοινωνική επανένταξη ατόμων με ψυχικές διαταραχές, με στόχο την προαγωγή της αυτονομίας, αυτό-φροντίδας, την αύξηση της αυτεπίγνωσης και της αντίληψης της πραγματικότητας ,τη βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων τους, την ενθάρρυνση της συμμετοχής τους σε δραστηριότητες στην κοινότητα, τη διασφάλιση της ποιότητας της φροντίδας, της ποιότητας της ζωής και της αυτόνομης διαβίωσης στην κοινότητα, τη μείωση της συχνότητας υποτροπών και της διάρκειας του ιδρυματισμού, τη μείωση του στίγματος και των διακρίσεων.
Δ. ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Οι υπηρεσίες που παρέχονται στις δομή, αφορούν κυρίως τη φαρμακευτική αγωγή, την ψυχολογική στήριξη στους ενοίκους και στις οικογένειές τους, την κατάρτιση προγραμμάτων εκπαίδευσης για το προσωπικό της δομής, τη συνεχή αξιολόγηση των δραστηριοτήτων, τις ερευνητικές δραστηριότητες, την ανάπτυξη γραπτών προτύπων και δεικτών για τη διασφάλιση της ποιότητας της φροντίδας ψυχικής υγείας, καθώς και τα προγράμματα ενημέρωσης της κοινότητας για την καταπολέμηση του κοινωνικού στίγματος και των προκαταλήψεων που σχετίζονται με τις ψυχικές διαταραχές.
Η δομή λειτουργεί βάσει δομημένου καθημερινού προγράμματος, με σκοπό την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση των ενοίκων στην κοινότητα.
Το πρόγραμμα λειτουργίας της δομής διαφοροποιείται ανάλογα με την εξέλιξη των ενοίκων στα εξής στάδια:
-πρόγραμμα προσαρμογής, ατομικών δεξιοτήτων και αυτοφροντίδας
-πρόγραμμα κοινωνικών δεξιοτήτων
-πρόγραμμα κοινωνικοποίησης και
-πρόγραμμα προετοιμασίας διαβίωσης αυτόνομα στην κοινότητα
Το πρόγραμμα λειτουργίας της δομής, ενδεικτικά είναι δυνατόν να περιλαμβάνει ατομικές και ομαδικές δραστηριότητες αυτοφροντίδας σε θέματα υγιεινής, ατομικής περιποίησης και προσωπικής εμφάνισης, φροντίδας σε θέματα υγιεινής χώρου απασχόλησης με δραστηριότητες κήπου, κατασκευών, έκφρασης μέσω ζωγραφικής, μουσικής, χορού, ενημέρωσης μέσω τηλεόρασης, εφημερίδων και περιοδικών, διαχείρισης των κοινών καθημερινών αναγκών μέσω της προετοιμασίας των γευμάτων, της καθαριότητας των κοινόχρηστων χώρων και της αγοράς των προμηθειών, κοινωνικών δεξιοτήτων μέσω της εκπαίδευσης σε συναλλαγές, κυκλοφοριακής αγωγής ,μετακίνησης με μέσα μαζικής μεταφοράς, χρήσης συσκευών, κοινωνικοποίησης μέσω γνωριμίας με την κοινότητα, συμμετοχής σε κοινοτικές εκδηλώσεις και πολιτιστικές δραστηριότητες, ψυχαγωγίας και αυτονόμησης μέσω προεπαγγελματικής και επαγγελματικής κατάρτισης και επαγγελματικής αποκατάστασης.
Υπηρεσίες, Προγράµµατα & Δράσεις
- Διαµονή και διατροφή.
- Εξατοµικευµένη ψυχιατρική και νοσηλευτική παρακολούθηση και φροντίδα.
- Ψυχολογική και Ψυχοθεραπευτική υποστήριξη.
- Μέριµνα σε κοινωνικό- προνοιακά θέµατα.
- Εκπαίδευση σε δεξιότητες (αυτοφροντίδα, κυκλοφοριακή αγωγή, διαχείριση προσωπικών οικονοµικών πόρων κλπ.).
- Έργο-θεραπευτικές δραστηριότητες (εργαστήρι κεριού, σαπουνιού, εποχιακών κατασκευών κ.α.).
- Ψυχαγωγικές δραστηριότητες σε συνεργασία με δίκτυο εθελοντών ( μουσικοθεραπεία, θεατρικό εργαστήρι, επισκέψεις σε πολιτιστικούς χώρους, εκδρομές κτλ)
- Τακτική ιατρική και οδοντιατρική παρακολούθηση.
- Συνεργασία µε δηµόσιους και ιδιωτικούς φορείς για την εκπαίδευση και εργασιακή απασχόληση των ενοίκων.